Hobbelen naar historische hoogten

Eerst maar weer eens de aardrijkskundeles vervolgen…

Ik weet niet hoe het met jullie is, maar ik wist, voordat ik hier in de omgeving aankwam, wel wélke landen ik in Midden-Amerika kon verwachten, maar niet hoe ze ten opzichte van elkaar liggen.

Als je vanuit Mexico naar het zuiden gaat, kom je eerst Guatemala tegen. Guatemala ligt onder het Mexicaanse schiereiland Yucatan en heeft klein stukje van de Caribische kust. Boven dat stukje kust ligt Belize, dat ook ten zuiden van Yucatan ligt. In Yucatan, Guatemala en Belize heeft de Mayacultuur zich bevonden, maar daarover straks meer. Als je langs de kust naar het oosten gaat (de kustlijn van Midden-Amerika loopt hier een stukje vrijwel horizontaal), kom je eerst San Salvador tegen, dat geen Caribische kust heeft en dan een stukje Honduras, dat ook aan Guatemala grenst en grotendeels boven San Salvador ligt. Na Honduras komt Nicaragua, dan Costa Rica en als laatste land  van Midden-Amerika Panama, dat aan Colombia grenst.

Ik zei in mijn laatste mail dat ik een lange, warme dag verwachtte in Guatemala,  maar dat is niet uitgekomen. De dag was wel lang en vermoeiend, maar zeker niet warm.

Om half negen zaten we in de bus, die voorzien was van airco. Helaas had deze installatie maar 2 standen: koud en uit. In eerste instantie vonden we het verontrustend dat de chauffeur een helm ophad, maar dat bleek voorschrift bij het betreden van de haven te zijn. Ze hadden kennelijk niet genoeg helmen, want de passagiers die van het schip afkwamen, hoefden er geen op.

Over slechte wegen, waarin verkeersdrempels lagen waarbij de bus vrijwel tot stilstand kwam, hobbelden wij langs drie vulkanen, langs (niet door) de hoofdstad Antigua in de verte, door (volgens de gids) de lelijkste stad van Guatemala, naar Iximché (uitgesproken als iesjimsĵè (met een klemtoon op de laatste lettergreep), een opgegraven Maya-complex.

Tijdens de 2½ uur durende busrit ernaartoe, waarbij we steeds verder omhoog klommen en het steeds kouder werd, werden we beziggehouden door een zéér enthousiaste, vrouwelijke gids, die in een niet aflatende woordenstroom ons van alles vertelde over haarzelf en haar mooie Guatemala.

Dat ze getrouwd is met een Canadese makelaar, in Antigua woont (dat in de lijst van duurste steden in de wereld om te wonen op de 20e plek staat), dat Quetzal (onze havenplaats) uitgesproken wordt als ketsal, dat dat ook de munteenheid is en een inheemse vogel, waarvan de veren in de hoofdtooien van de Maya’s gebruikt worden enz. enz. Deze 2 uur durende stroom van informatie zal er ook wel toe bijgedragen hebben dat het een vermoeiende dag is geworden. Gelukkig heeft ze op de terugweg 1½ uur haar mond dichtgehouden. Maar verder was het een leuke meid.

Iximché is een complex, dat voor Maya-begrippen laat in hun geschiedenis is gebouwd, zo’n 50 jaar voordat de Spanjaarden kwamen. Iximché was overigens de eerste plaats waar de Spanjaarden in Guatemala kwamen, uitgenodigd door de lokale machthebbers, die hoopten dat die vreemdelingen hen konden helpen in de strijd met hun buren. Het complex bestaat uit 4 zogenaamde plaza’s, waarlangs één of twee tempels gebouwd werden, één paleis en ook een “stadion” waar hun balspel beoefend werd. Dat balspel had overigens geen sportief, maar een godsdienstig doel. Het geheel zag er keurig verzorgd uit met een mooi grasveld tussen de overblijfselen, die overigens keurig overeind stonden (geen stapel omgevallen stenen).

Overigens vermoedt men dat er nog een derde van de site onder de grond zit, maar de archeologen in Guatemala hebben het momenteel te druk met een andere (hele grote) vindplaats in het land.

Vlakbij was ook nog een plek die nog steeds gebruikt worden voor Maya-ceremonies. Het dichtbij Iximché gelegen stadje heeft uitsluitend Maya-inwoners en op verzoek wordt op deze plek door de sjamaan een plechtigheid gehouden, die o.a. bestaat uit het verbranden van allerlei zaken, kaarsen, drank, bloed, en wat de sjamaan ook maar geschikt vindt. Toen wij er langs kwamen, was er een ceremonie bezig (of bijna afgelopen). Het vuur brandde nog volop en de sjamaan zat nog luid biddend naast het vuur, drie Maya-vrouwen lagen op enige afstand van het vuur uit te rusten van de ceremonie. Je voelt je dan als toerist wel een beetje een indringer. 

Na de lunch, op de weg terug heb ik vanuit de bus nog een foto proberen te nemen van de zogenaamde chickenbus, een vervoermiddel dat je onderweg veelvuldig tegenkomt. Mensen uit Guatemala kopen afgedankte Amerikaanse schoolbussen massaal op. De gids noemde een bedrag van 70.000 dollar (of quetzal??) wat me nogal veel lijkt voor zo’n ouwe bus (schoolbussen worden afgedankt na 150.000 km of 10 jaar). In ieder geval worden ze vervolgens voorzien van allerlei vrolijke kleurtjes, een bagagerek, krijgen een “nose-job” (aldus de gids) en worden flink opgevoerd. Ze worden dan verhuurd aan twee mannen, waarvan er één een rijbewijs heeft en de ander zorgt voor het innen van het geld en het op- en afladen van de bagage. Daarbij blijft hij tijdens de rit vaak bovenop de bus zitten om zo weinig mogelijk tijd te verliezen bij de bagageafhandeling. Deze bussen rijden dan met een ongelooflijke bloedgang tussen de stadjes en dorpen van Guatemala op en neer en vormen het “public transport”. De chickenbussen worden ook gebruikt voor het vervoer van personeel naar de koffie-, suikerriet- en bananenplantages, vracht en levende have (vandaar chickenbus) . Koffie, suiker en bananen zijn overigens de drie belangrijkste exportproducten van Guatemala (weer zo’n feitje van de gids!)

De “lelijkste stad van Guatemala” (Chimaltenango) waar we door kwamen en die voor veel oponthoud zorgde, bestaat uit in een volledige willekeur gebouwde serie krotten, voornamelijk bestaande uit beton en golfplaten, met daarop of daartegenaan reclameborden in allerlei schreeuwerige kleuren. De straat waar we door reden bestond voornamelijk uit plekken (ik kan het met geen mogelijkheid winkels noemen), waar je een (dure) tweedehandsauto, of iets voor je tweedehandsauto  kon kopen (grillen, velgen, koplampen enz) of er iets mee laten doen, (wassen, opvoeren, repareren). Tussen haakjes: een plek met een groot reclamebord aangeduid als “carwash”, bestaat uit een open ruimte waarin een tuinslang klaarligt. 

Na alle oponthoud in Chimaltenango waren we 5 minuten voor de “deadline” weer terug op het schip. We waren niet eens de laatste. Een kwartier na ons kwam nog een lading passagiers die (met het vliegtuig) naar een andere Maya-site (Tikal) waren geweest.

Na alle vermoeienissen van gisteren hebben we het vandaag rustig aan gedaan. We liggen nu in Corinto, Nicaragua. San Salvador en Honduras hebben we overgeslagen. We hebben even door Corinto gelopen, waar ze geen Cola Light hebben en waar het vervoer met fietstaxi’s schijnt te gaan (een bakfiets met ipv een bak zitplaatsen voor 4 personen). Het was zó warm (32 klamme graden) dat weer gauw de koelte van het schip zijn ingevlucht.

Morgen weer een lange, en nu waarschijnlijk wel warme dag in Costa Rica.

PS Als je echt een hekel hebt aan je partner kan ik het hotel “Happy Dreams”  in Chimaltenango van harte aanbevelen voor een vakantie.